شرکت حمل و نقل بین المللی اوستا ترابر الیپی سیامک جلیلیان
مقدمه ای بر کارنه تیر
مطمئناً در بعضی از کامیون ها متوجه علامت TIR بر روی بدنه خودرو شده اید. پس حتما از خود می پرسید که این کلمه مخفف چیست؟
این واژه از عبارت فرانسوی ” Transports Internationaux Routiers ” سرچشمه می گیرد که به انگلیسی به معنی حمل ونقل بین المللی جاده ای است.
کارنه تیر چیست؟
کارنه تیر ” TIR carnet ” سندی است گمرکی که در کشور مبدا برای ترانزیت بین المللی کالا براسـاس قوانین کنوانسیون کارنه تیر (TIR) صادر می شود.
بر اسـاس سنـد کارنه تیـر کـالا در وسیـله نقلیه جـاده ای به صـورت پلمپ شـده از خاک کشـورهای بـین راه عبـور می کند و تا رسیدن به مقصد، نیازی به انجام تشریفات گمرکی مربوط به ترانزیت در مرزهای ورودی و خروجی این کشورها براساس قوانین داخلی آنها نخواهد بود.
براساس قوانین موجود در حمل و نقل بین المللی جاده ای، وسایل نقلیه و کالاها برای عبور ” ترانزیت ” از خاک هر کشوری باید در مرزهای ورودی، پس از تنظیم اظهارنامه ترانزیت مانند CMR، مورد بازرسی گمرکی نیز قرار گیرد و صاحب کالا بسته به مقررات داخلی آن کشور سپرده نقدی یا ضمانت نامه ارائه کند و در اظهارنامه متعهد شود که کالا تا موعد مقرر در پروانه ترانزیت از مرز خروجی تعیین شده خارج خواهد شد.
هدف از سند کارنه تیر چیست؟
بر اساس قوانین گمرکی هر کشور همانطور که در بالا به آن اشاره شد، کالا در مرزهای ورودی باید مورد بازرسی قرار گیرد اما در اغلب موارد این مراحل گمرکی باعث تاخیر و معطلی وسیله نقلیه می شود و هزینه های اضافی مانند دموراژ ، هزینه های راننده نظیر مکان خواب و غذا و … به بار می آورد، ضمن اینکه احتمال دارد کالا در این میان خسارت دیده یا مورد سرقت قرار بگیرد.
به منظور افزایش سرعت و کاهش اتلاف وقت در حمل و نقل بین المللی، کم کردن تشریفات گمرکی و جلوگیری از خسارت های احتمالی در جریان ترانزیت بین المللی کالاها، کنوانسیونی تحت عنوان ( کنوانسیون گمرکی مربوط به حمل و نقل بین المللی کالا در جاده ها ) تحت عنوان کارنه های تیر به ابتکار اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای IRU (INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION) در سال ۱۹۵۹ منعقد شد که در سال ۱۹۷۵ جای خود را به کنوانسیون دیگری با همین عنوان داد.
کنوانسیون کارنه تیر چیست؟
بر اساس کنـوانسیـون کارنـه تیر کشورهایی که به این عهدنامه می پیوندند باید سازمان یا مؤسسـه ای را مسئول صدور مجوز ( carnet ) کنند تا وسایل نقلیه با ارائه این مجوز بدون انجام تشریفات گمرکی از کشورهای سر راه بگذرند.
طبـق این کنوانسیون سنـدی بـرای ترانزیت بین المللی کالا صـادر می شود که کارنه تیر یا دفترچه تیر نام دارد و بدین منظور اعضای کنوانسیون موظف هستند، سازمانی را برای صدور کارنه تیر و تضمین پرداخت هزینه های ناشی از تخلفات از مقررات کنوانسیون تعیین کنند.
به موجب قانون الحاق ایران به کنوانسیون مزبور مورخ ۱۳۶۳، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن به عنوان موسسه صادرکننده و ضامن کارنه تیر مشخص شده است.
مدت زمان اعتبار کارنه تیر
براساس قوانین اولیه ثبت شده در کنوانسیون کارنه تیر ، مدت زمان اعتبار کارنه تیر از زمان صدور به مدت ۷۵ روز می باشد. اما بر اساس گزارش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بخش امور کارنه تیر ، از تاریخ سه شنبه مورخ ۱۳۹۷/۰۴/۱۹ اعتبار کارنه تیرهای ۶ و ۱۴ برگی از ۷۵ روز به ۱۲۰ روز افزایش یافته است.
کارنه تیر برای چه کشورهای معتبر است؟
ازسال ۱۹۷۵ تا اکنون بیش از ۷۶ عضو کنوانسیون کارنه تیر را ثبت کرده اند که این اعضا شامل مناطق زیر می شود:
- اتحادیه اروپا
- اروپای شرقی
- آفریقای شمالی
- خاورمیانه
- آسیای غربی
لیست کامل کشورهای عضو کنوانسیون کارنه تیر را می توانید در وب سایت کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد دریافت کنید.
دارندگان کارنه تیر چه وظایفی دارند؟
براساس قوانین و مقررات سند یا دفترچه کارنه تیر دارندگان این سند باید اقدامات زیر را انجام دهند:
کالاها را برای انجام چک گمرکی به افسران خدمات مرزی ارائه دهند
کلیه مالیات ها عوارض کالاهای صادراتی/وارداتی را پرداخت کنند
در صورت نقض کردن مندرجات سند کارنه تیر ، کلیه مجازتهای مربوط به محموله حمل شده را باید پرداخت کنند.
مشخصات اصلی کارنه تیر
دفترچه یا سند کارنه تیر به زبان فرانسه تهیه و چاپ می شود، از این رو دارای صفحات متعدد و زیادی است که شامل ترجمه متن کارنه تیر به زبان کشور محل صدور آن باشد. به طور مثال دفترچه های کارنه تیر صادر شده در ایران شامل دو بخش هستند که یک بخش به زبان فرانسوی و بخش دیگر به زبان فارسی است. کارنه تیر دارای فرم و قواعد استانداردی است: به بیان دیگر برای کالاهایی که قرار است با یک وسیله نقلیه صادر شود فقط یک سند کارنه تیر صادر می شود به این صورت که اگر کامیون یا کانتینر دارای چند نوع کالای مختلف باشد ولی قرار باشد با یک وسیله و به یک مقصد مشترک ارسال گردد فقط یک سند کارنه تیر برای آن وسیله و کالا صادر خواهد شد. دفترچه کارنه تیر صادر شده فقط برای یک سفر معتبر خواهد بود. در تصویر پایین می توانید تصویر نمونه کارنه تیر را ببینید
تعداد برگه های کارنه تیر
تعداد برگه های دفترچه کارنه تیر بر حسب تعداد کشورهای واقع بین مبدا و مقصد کالا، بین حداقل ۶ برگه و حداکتر ۲۴ برگه متفاوت خواهد بود.
در صورتی که کالا فقط بین یک گمرک مبدا و یک گمرک مقصد حمل شود دفترچه کارنه تیر باید حداقل دارای ۲ برگ برای کشور مبدا و ۲ برگ برای کشور مقصد و ۲ برگ برای هر کشوری که از آن عبور کرده، باشد، برای هر محل اضافی جهت بارگیری یا تخلیه ۲ برگ دیگر لازم است. در تصویر زیر نمونه دفترچه کارنه تیر را مشاهد می فرمایید.
وله در کارنه تیر چیست؟
همانطور که گفته شد دفترچه کارنه تیر شامل صفحات زیادی است معمولا بین ۶ تا ۲۴ برگه متفاوت است که هر کدام از این صفحات شامل شماره های ۱ و ۲ هستند که به آن اصطلاحا وله VOLET گفته می شود و بر روی آنها تمام مشخصات کالا ذکر می شود.
پلاک کارنه تیر
طبق کنوانسیون کارنه تیر ، لازم است که وسائل نقلیه پس از بارگیری کالا، در گمرک کشور مبدا بازرسی و مهر “سیم و سرب یا پلمپ” شود و پلاک های مستطیل شکل با علامت TIR در قسمت های جلو و عقب وسیله نقلیه نصب شوند.
پلاک کارنه تیر اقلب به رنگ آبی رنگ هستند.
در جهت جلوگیری ازسوء استفاده از قوانین کارنه تیر، طرف های کنوانسیون باید نمونه مهرهائی را که بکار می برند برای یکدیگر ارسال دارند و وسیله نقلیه و کانتینر خود نیز باید طبق استانداردهای مقرر در ضمائم کنوانسیون باشد. تا هردو کشور صادر کننده و وارد کننده در جریان کلیه امور مربوطه قرار گیرند.
مزیت کارنه تیر چیست؟
در صورتی که تمامی مقررات کنوانسیون به طور کامل رعایت گردد، دارندگان کارنه تیر می توانند پس از پلمپ کـالا در گـمرک محـل بارگیـری، بدون اتلاف وقـت و بـدون انجـام تشریفـات گمـرکی ناظـر بر ترانـزیت خـارجی کشـورهای مختلـف را پشت سر گـذاشته و تا مقصـد نهائی بـدون توقف به راه خـود ادامه دهند؛ به عبـارت دیـگر، مقامات گمرکی کشورهای بین راه مجبور نیستند وسیله نقلیه و کالا را مورد بازرسی کامل قرار دهند. مگر اینکه در موارد استثنائی انجـام چنین بازرسـی هائی ضرورت پیـدا می کند که در این صورت وسیله نقلیه مجـدداً پلمپ خواهد شد و برگه های کارنه تیر صادر و به دفترچه پیوست خواهد شد.
کارنه تیر در نرم افزار حمل ونقل بین المللی
همانطور که به آن اشاره شد سند یا دفترچه کارنه تیر دارای مشخصات و ویژگی های متعددی است که رعایت این اصول باعث می شود که شرکت های حمل ونقل بین المللی بدون هیچگونه مشکلی و در کمترین زمان ممکن بتوانند سفارش های دریافتی را به دست صاحبان آنها برسانند.
امور مربوط کارنه تیر
- ثبت مشخصات و اطلاعات راننده و کالا
- مدیریت و جستجو در تمامی اسناد کارنه تیر
- بررسی و ویرایش اطلاعات کارنه تیر
- چاپ اطلاعات روی برگه های کارنه تیر مطابق با استاندارد
-
منابع:
What Is a TIR Carnet? | Eurosender Blog
wikipedia/عهدنامه_کارنه_تیر
مفهوم-سند-بین المللی-کارنه-تیر-چیست
افـزایش مدت زمـان اعتبــار کارنـه تیــر(iccima.ir)
